ସୁନାରେ ଛାଉଣୀ ହେବ ସୋମନାଥ ମନ୍ଦିର, ୧୪୦୦ କଳସରେ ଦିଆଯିବ ସୁନା ପ୍ରଲେପ
ଦେଶର ୧୨ ଜ୍ୟୋତିର୍ଲିଙ୍ଗଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ସୋମନାଥ ମନ୍ଦିର ଅନ୍ୟତମ | ଇତିହାସରେ ଅନେକ ଥର ଏହି ମନ୍ଦିର ଭାଙ୍ଗି ପୁନର୍ବାର ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା | ବର୍ତ୍ତମାନ ସୋମନାଥ ମନ୍ଦିର ଟ୍ରଷ୍ଟ ମନ୍ଦିରରେ ଲାଗିଥିବା ୧୪୦୦ କଳସକୁ ସୁନାର ପ୍ରଲେପ ଦେବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛି। ୨୦୨୧ ବର୍ଷ ଶେଷ ସୁଦ୍ଧା, ମନ୍ଦିରର ସମସ୍ତ କଳସକୁ ସୁନା ଛାଉଣୀରେ ପରିଣତ କରିବାର କାର୍ଯ୍ୟ ସମାପ୍ତ ହେବ | ବର୍ତ୍ତମାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରାୟ ୫୦୦ ଜଣ ଲୋକ ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ପାଇଁ ଦାନ କରିଛନ୍ତି। ବିଶ୍ୱାସ ରହିଛି ଯେ ସୋମନାଥ ମନ୍ଦିରକୁ ଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ ନିଜେ ନିର୍ମାଣ କରାଇଥିଲେ |
ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ ସର୍ଦ୍ଦାର ବଲ୍ଲଭଭାଇ ପଟେଲଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପୁନଃ ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ୧୯୯୫ ରେ ଭାରତର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଶଙ୍କର ଦୟାଲ ସିଂଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଏହାକୁ ଦେଶ ପାଇଁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରାଯାଇଥିଲା। ଇତିହାସ ଅନୁଯାୟୀ ସୋମନାଥ ମନ୍ଦିର ଇସଲାମ ସମ୍ରାଟଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ୧୭ ଥର ନଷ୍ଟ କରାଯାଇଥିଲା, କିନ୍ତୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଥର ପୁନଃ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା।
୧୦୨୪ ମସିହାରେ ମହମୁଦ ଗଜନି ମନ୍ଦିରରୁ ସୁନା ଓ ରୂପାର ସମସ୍ତ ଅଳଙ୍କାର ଲୁଟ କରି ଶିବଲିଙ୍ଗ ଭାଙ୍ଗିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ବିଫଳ ହୋଇଥିଲେ। ସୋମନାଥ ମନ୍ଦିରର ଉଚ୍ଚତା ପ୍ରାୟ ୧୫୫ ଫୁଟ ହୋଇଥିବାବେଳେ ମନ୍ଦିରକୁ ନାଟ୍ୟମଣ୍ଡପ, ଜଗମୋହନ ଏବଂ ଗର୍ଭଗୃହ ଭାବେ ତିନି ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି |